Το μυστήριο της βάπτισης έχει διατηρήσει με την πάροδο των ετών κυρίως τον κοινωνικό του χαρακτήρα και η ουσιαστική του σημασία έχει παραμεριστεί, ίσως με τη μεγαλύτερη ευθύνη να βαραίνει την ίδια την Εκκλησία και τους λειτουργούς της. Ας ασχοληθούμε λοιπόν με μερικά από εκείνα που δεν έχουν σχέση μόνο με τον κοινωνικό γεγονός, αλλά με το μυστήριο, την θρησκεία, την παράδοση και την πολιτεία.
Πότε γίνεται η βάπτιση
Ο άνθρωπος που βαπτίζεται Χριστιανός και εισέρχεται στους κόλπους της Εκκλησίας πρέπει να έχει κατηχηθεί, όπως γινόταν στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού. Τότε οι βαπτίσεις γίνονταν ομαδικά σε ενήλικες ανθρώπους που είχαν προετοιμαστεί πνευματικά, είχαν κατηχηθεί από την Εκκλησία και ακολουθούσαν συνειδητά αυτή την θρησκεία. Μάλιστα, οι βαπτίσεις γίνονταν ομαδικά το Πάσχα, αλλά αργότερα και σε άλλες συγκεκριμένες μέρες όπως το Σάββατο του Λαζάρου ή την ημέρα των Θεοφανείων. Αυτό με τα χρόνια άλλαξε και η βάπτιση ενηλίκων είναι πια σπάνιο φαινόμενο.
Αυτό που συνηθίζεται αρκετά χρόνια τώρα, είναι οι γονείς να βαπτίζουν τα παιδιά τους σε «ιδιωτική» τελετή κατά το πρώτο έτος από την γέννησή τους και το πολύ μέχρι το δεύτερο. Ταυτόχρονα, η Εκκλησία έχει μεταθέσει το έργο και την ευθύνη της κατήχησης στους γονείς και στους αναδόχους, που φυσικά λόγω του νεαρού της ηλικίας θα γίνει μετά την βάπτιση. Παράδοξο μεν, πραγματικότητα δε.
Το νερό της κολυμπήθρας
Μετά την βάπτιση, το νερό από την κολυμπήθρα, πρέπει να αδειάζει στο χώμα, χωρίς να υπάρχει φόβος να πατηθεί εκείνο το σημείο. Γι’ αυτό στις εκκλησίες υπάρχει μια ειδική χοάνη, όπου αδειάζουν οι νεωκόροι το νερό από την κολυμπήθρα και καλό είναι να την αναζητήσετε εντός του ναού για να βεβαιωθείτε ότι υπάρχει και ότι τηρείται ο συγκεκριμένος κανόνας.
Επίσης, μετά τη βάπτιση η μητέρα δεν πρέπει να κάνει μπάνιο το παιδί, εκτός φυσικά από να το πλύνει τοπικά για λόγους υγιεινής. Το λάδι με το οποίο λούστηκε, πρέπει να μείνει στο νεοφώτιστο. Μετά από 3 μέρες θα μπορεί να το κάνει μπάνιο, αλλά το νερό θα πρέπει να το χύσει στο χώμα και όχι στην αποχέτευση. Το ίδιο πρέπει να κάνει και με το νερό που θα πλύνει τα βαπτιστικά ρούχα του παιδιού.
{loadposition banner_con}Το μυστήριο της Βάπτισης και η Κοινωνία
Το μυστήριο της βάπτισης είναι συνδεδεμένο με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και τα νεοφώτιστα παιδιά πρέπει να κοινωνούν μετά την βάπτισή τους. Φορώντας τα βαπτιστικά τους ρούχα και τον βαπτιστικό τους σταυρό για τις 3 επόμενες Κυριακές κατά τη Θεία Λειτουργία, τα παιδιά πρέπει να μεταλάβουν και να «κοινωνήσουν» με την Εκκλησία. Την πρώτη Κυριακή, θα πρέπει να πάνε στην εκκλησία μαζί με τον νονό τους, ο οποίος θα κρατά και τη λαμπάδα από τη βάπτιση. Φυσικά, ανάλογα και με το πόσο «ενεργοί» Χριστιανοί είναι και οι γονείς τους, τα παιδιά θα βρίσκονται κοντά στην Εκκλησία και τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής τους.
Η κατήχηση των νεοφώτιστων
Η Εκκλησία, αν και δέχεται να γίνει το μυστήριο της βάπτισης σε άλλο Ναό από αυτόν της ενορίας του παιδιού, επιδιώκει το μυστήριο της βάπτισης να γίνεται στον ενοριακό ναό της κατοικίας του. Αυτό συμβαίνει, γιατί σύμφωνα με την Εκκλησία, το παιδί θα επισκέπτεται την ενορία του μετά την βάπτισή του και ο εκκλησιαστικός λειτουργός της θα είναι εκείνος που θα στέκεται δίπλα στο παιδί και θα το κατηχεί και όχι κάποιος άλλος σε μια εκκλησία αρκετά χιλιόμετρα μακριά. Παρόλα αυτά, αν και οι λειτουργοί ενημερώνουν τους γονείς για τα παραπάνω, δεν φέρουν αντίρρηση για την τέλεση του μυστηρίου σε άλλο ναό, πράγμα που συνηθίζεται κατά κόρον.
Βάπτιση και ονοματοδοσία
Το όνομα δεν είναι απαραίτητο να δίνεται μέσω της βάπτισης και η ονοματοδοσία είναι ανεξάρτητη διαδικασία από το μυστήριο αυτό. Η πράξη ονοματοδοσίας μπορεί να γίνει στο Ληξιαρχείο, όπου έχει δηλωθεί η γέννηση του παιδιού, είναι αμετάκλητη και γίνεται σαφώς πριν την βάπτιση – αν ακολουθήσει και βάπτιση. Συνηθιζόταν, όμως, από τα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού, οι άνθρωποι που βαπτίζονταν να αποκτούν νέο όνομα, εις ένδειξη ότι μετά το βάπτισμα «ξανά – γεννιούνται» απαλλαγμένοι απ’ όσα τους βάραιναν πριν. Έτσι έχει επικρατήσει μέχρι σήμερα, κατά τη βάπτιση του παιδιού να δίνουμε και το όνομά του. Μάλιστα, σύμφωνα με εγκυκλίους που εκδίδει κατά καιρούς η Εκκλησία, απαγορεύονται τα μη χριστιανικά ονόματα στις βαπτίσεις. Στην ουσία πάντως, εκείνο που συμβαίνει μετά το τέλος μιας βάπτισης, είναι η δήλωση του ονόματος, που ακούστηκε, σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζει η πολιτεία.
Ελένη Καστάνη
