Μια πρόσφατη εγκύκλιος του Μητροπολίτη Καλαβρύτων & Αιγιαλείας Αμβρόσιου, σχετικά με απαγορεύσεις στο μυστήριο του γάμου … που ήδη όμως απαγορεύονται εδώ και καιρό από προηγούμενες εγκυκλίους σε πολλές Μητροπόλεις, διαβάστηκε στις ενορίες της Μητρόπολης με την ευκαιρία της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως στις 27 Μαρτίου.
Λίγο – πολύ τις απαγορεύσεις τις γνωρίζετε ήδη κι εσείς. Τις έχουμε γράψει κι εμείς κάθε φορά που εκδίδεται μια νέα εγκύκλιος, αλλά όλο και κάπου αλλού θα έχει τύχει να τις ακούσετε.
Απαγορεύεται λοιπόν ρητά και αμετάκλητα (σύμφωνα με εγκύκλιο) η νύφη να πατήσει το πόδι του γαμπρού, απαγορεύεται η νύφη να καθυστερήσει να φτάσει στην εκκλησία, απαγορεύεται η νύφη, η κουμπάρα και οι καλεσμένες να έχουν ντυθεί προκλητικά, απαγορεύεται οι καλεσμένοι να πετούν ρύζι εντός του Ναού κατά τη διάρκεια του Ησαΐα χόρευε, απαγορεύεται ο στολισμός εντός του Ναού εκτός από τις λαμπάδες και δύο ανθοστήλες!
Τις ξέρατε όλες αυτές τις απαγορεύσεις έτσι δεν είναι; Μας τις θυμίζουν άλλωστε συχνά η μία μετά την άλλη Μητρόπολη. Το νέο στην πρόσφατη εγκύκλιο είναι ότι το ζευγάρι θα καταβάλει εγγύηση ύψους 50 ευρώ για την μη ρίψη ρυζιού εντός του Ναού, η οποία θα τους επιστρέφεται εφόσον τηρηθεί … ο λόγος τους και συμμορφωθούν οι καλεσμένοι τους, ή θα παρακρατείται για τον καθαρισμό της εκκλησίας εφόσον πεταχτεί ρύζι εντός του ναού.
Αν και συμφωνώ στη βάση με κάποια από αυτά που η εκκλησία θεωρεί ανεπίτρεπτα κατά τη διάρκεια του μυστηρίου, διαφωνώ με τον τρόπο που επιχειρεί να τα σταματήσει, ειδικά όταν δεν επιχειρεί να σταματήσει παράλληλα και άλλα φαινόμενα που καταγράφονται σε πολλά μυστήρια με πρωταγωνιστές ιερείς και νεοκόρους.
Συμφωνώ ότι το πάτημα του ποδιού είναι ανεπίτρεπτη κίνηση, ειδικά για τον ιερό χώρο ενός ναού. Άλλωστε έχουμε πει ότι η επίμαχη έκφραση «η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα» σημαίνει να τον σέβεται. Όπως και να έχει, η σύγχρονη γυναίκα δεν έχει ανάγκη να αποδείξει οτιδήποτε πατώντας το πόδι του συντρόφου, που διάλεξε για την υπόλοιπη ζωή της, την ώρα που τον παντρεύεται. Οποιαδήποτε πλάκα, μπορεί να γίνει σε ένα άλλον χώρο, όπου θα αρμόζει. Δεν περιμένω όμως από τους λειτουργούς της εκκλησίας μας να το επιβάλλουν αυτό μέσω εγκυκλίων τέτοιου ύφους και ρητών και αμετάκλητων απαγορεύσεων. Το έργο τους θα έπρεπε να είναι συμβουλευτικό, θα έπρεπε να εξηγούν στα ζευγάρια το νόημα του μυστηρίου του γάμου πριν τον γάμο, να διοργανώνουν συστηματικά συναντήσεις με τα μελλόνυμφα ζευγάρια και να μιλούν μαζί τους, ώστε όταν θα φτάσουν στην ώρα του μυστηρίου να μην πατήσει η νύφη το πόδι του γαμπρού, όχι γιατί κάποιος της το απαγόρεψε ρητά και αμετάκλητα με μια ακόμη εγκύκλιο, αλλά επειδή η ίδια το βρίσκει περιττό και ανούσιο!
Από την άλλη, η ρίψη ρυζιού κατανοώ ότι είναι πρόβλημα για την καθαριότητα του ναού, ειδικά όταν αυτός ανήκει στους δημοφιλείς και φιλοξενεί πολλούς γάμους την ίδια μέρα. Όμως αυτό συμβαίνει κυρίως 2 μέρες την εβδομάδα και επιπλέον ο κουμπάρος πληρώνει αρκετά χρήματα για τα έξοδα, αναλόγως του ναού, οπότε ίσως να μπορούσε να διατηρηθεί ένα ωραίο έθιμό μας, έστω υπό κάποιες νέες προϋποθέσεις και περιορισμούς. Ευτυχώς βέβαια που σε κάποιες περιπτώσεις που απαγορεύεται να ρίξουν ρύζι εντός του ναού, επιτρέπεται η ρήψη ρυζιού στο προαύλιο της εκκλησίας. Και λέω ευτυχώς, για να θυμίσω στους ιερείς και σε όλους τους εκπροσώπους της εκκλησίας, ότι οι άνθρωποι που αποφασίζουν να ανέβουν τα σκαλιά της εκκλησίας αντί του δημαρχείου, το κάνουν και γιατί θέλουν να τηρήσουν ορισμένα από τα έθιμά μας. Ανεβαίνουν τα σκαλιά της εκκλησίας για να φορέσουν νυφικό, για να πάρουν την ευλογία του Θεού, για να φορέσουν τα στέφανα του γάμου τους, αλλά και για να τους πετάξουν ρύζι στο Ησαΐα χόρευε. Αλλιώς θα ήταν κι εκείνοι ανάμεσα στα ζευγάρια που επιλέγουν τον πολιτικό γάμο ως τον μοναδικό γάμο (χωρίς να ακολουθήσει δηλαδή θρησκευτικός) και αυτό το ποσοστό αυξάνεται σημαντικά κάθε χρόνο. Κι εκεί δεν έχει βέβαια ρύζι, αλλά δεν έχει και πολλά άλλα, που στον θρησκευτικό γάμο αποτελούν σημαντικά έσοδα για τους Ναούς, που πιθανόν να χάνονται όσο οι απαγορεύσεις θα εντείνονται.
Γενικά πιστεύω ότι με ένα κατεβατό απαγορεύσεις δεν μπορεί να πετύχει η εκκλησία το σκοπό της… το αντίθετό θα έλεγα. Ενώ στη βάση υπάρχει λογική, στον τρόπο που επιχειρείται να επιβληθεί γίνεται ένα τεράστιο λάθος.
Με όλο τον σεβασμό, είναι προτιμότερο να μιλήσετε με τα ζευγάρια, να έρθετε κοντά τους, να τους εξηγήσετε, να τους στηρίξετε, να τους καθοδηγήσετε και θα δείτε ότι δεν χρειάζεται να τους ανακοινώσετε ότι απαγορεύεται να αργήσουν, ότι απαγορεύεται να στολίσουν τον ναό με υλικά που δεν αρμόζουν στον χώρο, ότι απαγορεύεται η νύφη να πατήσει το πόδι του γαμπρού ή να έρθει στον γάμο της με εμφάνιση πίστας. Θα το κάνουν μόνοι τους οικειοθελώς!
Αυτά από εμένα και ο Θεός να μας φωτίσει όλους μας!